Các Cách Thực Hiện Để Khi Đổ Bê Tông Tươi Bề Mặt Sẽ Bị Nứt Rạn Chân Chim

Giới thiệu

Trong ngành xây dựng, hiện tượng nứt rạn chân chim trên bề mặt bê tông là một lỗi phổ biến nhưng lại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và thẩm mỹ công trình. Dù không phải là nứt kết cấu, nhưng các vết rạn li ti này là dấu hiệu của quy trình thi công sai kỹ thuật và thiếu kiểm soát ở khâu đổ bê tông tươi, bảo dưỡng hoặc pha trộn vật liệu. Để giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, trong bài viết này, chúng tôi sẽ liệt kê đầy đủ các cách thực hiện (sai lầm) dẫn đến hiện tượng bê tông tươi bị nứt rạn chân chim, từ đó giúp bạn tránh lặp lại và cải thiện chất lượng thi công.

---

1. Dùng quá nhiều nước trong quá trình trộn bê tông

Vì sao gây nứt rạn?

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra nứt rạn chân chim là tỷ lệ nước/xi măng quá cao. Khi cho quá nhiều nước vào hỗn hợp bê tông tươi để tăng độ chảy hoặc dễ thi công, sau khi nước bay hơi, thể tích giảm mạnh, dẫn đến bề mặt co ngót và tạo vết rạn.

Cách thực hiện để bề mặt bị rạn:

• Trộn bê tông tươi thủ công và ước chừng nước bằng cảm tính.

• Dùng nước nhiều để dễ bơm hoặc tràn qua ống dẫn.

• Không kiểm tra độ sụt (Slump test) trước khi đổ.

Lưu ý: Độ sụt quá cao (trên 18cm) thường dẫn đến nguy cơ nứt rạn cao.

---

2. Không che chắn hoặc bảo dưỡng bê tông sau khi đổ

Vì sao gây nứt rạn?

Sau khi đổ bê tông tươi, nếu để mặt sàn tiếp xúc trực tiếp với nắng, gió mà không bảo dưỡng bằng nước hoặc phủ bạt ẩm, nước trong bê tông sẽ bay hơi quá nhanh. Sự mất nước đột ngột ở lớp bề mặt dẫn đến hiện tượng co ngót nhựa, tạo nên các vết nứt chân chim li ti.

Cách “thi công sai” phổ biến:

• Không tưới nước trong 7 ngày đầu sau đổ.

• Không phủ nilon hoặc bao tải ẩm lên bề mặt bê tông.

• Thi công vào trưa nắng mà không có biện pháp che chắn.

Gợi ý: Nếu thi công ngoài trời vào mùa hè, không bảo dưỡng sẽ gần như chắc chắn gây nứt rạn.

---

3. Thi công trên nền sàn hoặc cốp pha bị khô, hút nước

Vì sao gây nứt?

Nếu đổ bê tông tươi lên nền đất hoặc cốp pha khô và hút nước, phần nước trong hỗn hợp bê tông sẽ bị hút ngược lại xuống dưới. Điều này khiến lớp trên cùng bị mất nước cục bộ, gây nứt rạn chân chim.

Cách làm sai để “tạo điều kiện” cho nứt rạn:

• Không tưới ẩm bề mặt nền hoặc cốp pha trước khi đổ bê tông.

• Thi công sàn tầng trên mà không làm ẩm sàn tầng dưới.

• Đổ bê tông lên nền đất chưa tưới nước.

Chú ý: Bê tông cần điều kiện dưỡng ẩm đều để đông cứng và thủy hóa ổn định.

---

4. Dùng cốt liệu bẩn hoặc kích thước không đồng đều

Tác động đến bề mặt:

Khi sử dụng cát quá mịn, bùn bẩn hoặc đá không rửa sạch, hỗn hợp bê tông tươi sẽ không liên kết tốt và dễ bị co rút không đồng đều. Kết quả là sau vài giờ đến vài ngày, bề mặt sẽ xuất hiện các vết rạn dạng mạng nhện.

Một số sai sót phổ biến:

• Dùng cát đen không rửa.

• Dùng cốt liệu có lẫn đất sét hoặc bùn.

• Không sàng lọc đá hoặc dùng đá quá lớn/nhỏ lẫn lộn.

---

5. Không đầm kỹ hoặc đầm quá tay

Vì sao liên quan đến nứt chân chim?

Việc đầm bê tông không đúng kỹ thuật cũng là một nguyên nhân gây rạn nứt:

• Nếu đầm không kỹ: hỗn hợp không đồng đều, tạo khoảng rỗng.

• Nếu đầm quá lâu hoặc quá mạnh: tách nước, đẩy vữa lên mặt, khiến lớp mặt yếu và dễ nứt.

Cách làm sai dễ dẫn đến lỗi:

• Không dùng đầm dù thi công sàn rộng.

• Dùng đầm bàn quá lâu ở một vị trí.

• Không đầm theo lớp, đổ một lần dày hơn 30cm.

---

6. Không dùng phụ gia hoặc dùng sai phụ gia

Vai trò của phụ gia:

Các phụ gia giảm nước, phụ gia giữ ẩm hoặc chống co ngót giúp kiểm soát hiện tượng mất nước và hạn chế nứt rạn. Nếu không dùng hoặc dùng sai loại phụ gia, bề mặt bê tông rất dễ bị rạn khi chịu tác động của nhiệt và độ ẩm.

Một số sai lầm thường gặp:

• Không sử dụng bất kỳ phụ gia nào trong điều kiện thời tiết khô.

• Dùng phụ gia không tương thích với loại xi măng.

• Trộn phụ gia bằng tay mà không có hướng dẫn kỹ thuật.

---

7. Đổ bê tông tươi khi nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp

Ảnh hưởng đến đông kết:

Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thủy hóa xi măng. Trời nắng nóng làm nước bay hơi nhanh, gây co ngót mặt. Trời lạnh làm chậm thủy hóa, tạo ra cấu trúc yếu, dễ rạn khi có thay đổi nhiệt đột ngột.

Cách làm sai:

• Đổ bê tông tươi vào buổi trưa nắng gắt >35°C mà không có biện pháp giảm nhiệt.

• Đổ bê tông tươi ban đêm hoặc sáng sớm mùa đông mà không trộn nước ấm.

• Không che chắn khi trời có gió khô hoặc hanh khô.

---

8. Dùng xi măng chất lượng thấp hoặc hết hạn

Tác hại:

Xi măng kém chất lượng hoặc đã hấp ẩm sẽ mất khả năng liên kết và đông cứng, dẫn đến lớp mặt bê tông yếu, dễ bị phân tầng và tạo rạn chân chim trong 24–72h sau đổ.

Sai sót thường gặp:

• Dùng xi măng đã mở bao lâu ngày.

• Dùng loại xi măng rẻ tiền không rõ nguồn gốc.

• Trộn lẫn nhiều loại xi măng khác nhau.

---

9. Thi công lớp mặt quá mịn hoặc cán mặt sai cách

Vì sao lớp mặt dễ bị rạn?

Khi cán mặt quá mịn bằng bay thép, lớp vữa sẽ bị nén lên trên và mất cân bằng tỉ lệ nước – xi. Điều này khiến bề mặt yếu hơn phần trong, dẫn đến rạn nứt nhỏ li ti sau vài giờ khô mặt.

Một số lỗi dễ mắc:

• Cán mặt quá kỹ với bay thép khi bê tông tươi còn ướt.

• Phun nước để “làm mịn” bề mặt lúc cán.

• Dùng thêm xi măng khô rắc lên mặt sàn để tạo độ láng.

---

10. Không kiểm soát tốc độ đông cứng của bê tông tươi

Liên quan gì đến nứt?

Bê tông cần thời gian đông cứng hợp lý để hình thành cấu trúc ổn định. Khi đổ bê tông tươi với tốc độ thủy hóa quá nhanh (do nhiệt cao, mất nước nhanh, dùng phụ gia sai), các vết nứt chân chim rất dễ hình thành.

Các sai phạm:

• Dùng xi măng đông kết nhanh trong thời tiết nắng nóng.

• Không che chắn làm gió thổi mạnh trên mặt sàn.

• Thi công sàn rộng mà không chia ô co ngót.

---

Cách phòng tránh hiện tượng nứt chân chim (Bonus)

Để tránh các vết rạn bề mặt, bạn cần:

• Kiểm soát tỷ lệ nước – xi đúng tiêu chuẩn.

• Dùng cốt liệu sạch, chất lượng cao.

• Thực hiện bảo dưỡng liên tục trong 7–14 ngày đầu.

• Đảm bảo cốp pha, nền được tưới ẩm trước đổ.

• Không đổ bê tông tươi vào lúc nắng gắt, gió mạnh.

• Dùng phụ gia giữ nước nếu cần.

---

Kết luận

Hiện tượng nứt rạn chân chim trên bề mặt bê tông là một lỗi kỹ thuật không khó tránh nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và kiểm soát được quy trình thi công. Bài viết trên đã trình bày chi tiết 10 cách thực hiện (sai kỹ thuật) có thể dẫn đến tình trạng này – từ trộn nước quá tay, thi công sai thời điểm đến không bảo dưỡng đúng cách. Hy vọng nội dung này giúp bạn nhận diện lỗi sớm, nâng cao chất lượng công trình và tối ưu hóa quy trình thi công bê tông.